Ποιος είναι ο κίνδυνος μυοκαρδίτιδας σχετιζόμενη με το εμβόλιο για COVID και ιδιαίτερα στους νέους;

Ο κίνδυνος μυοκαρδίτιδας από όλα τα εμβόλια για τον COVID, είναι υπαρκτός και επιστημονικά διαπιστωμένος, αλλά «ακόμη και στον εφηβικό ανδρικό πληθυσμό που διατρέχει τον υψηλότερο κίνδυνο, το σύνολο της προστατευτικής επίδρασης του εμβολιασμού κατά του COVID, ιδιαίτερα στην πρόληψη σοβαρού COVID, νοσηλείας και θανάτου, συνεχίζει να υπερβαίνει σαφώς τον κίνδυνο μυοκαρδίτιδας σχετιζόμενη με το εμβόλιο», αναφέρει ο Επεμβατικός Καρδιολόγος, Λάμπρος Καραγκούνης, Διευθυντής της Α΄ Καρδιολογικής Κλινικής του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης, πρώην αναπλ. Καθηγητής στη Γιούτα, ΗΠΑ. Παρουσιάζει τα στοιχεία από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ και πέντε πρόσφατα δημοσιευμένες μελέτες ειδικά για τη μυοκαρδίτιδα και τα αξιολογεί:

«Ο ακριβής ποσοτικός προσδιορισμός του ποσοστού κρουσμάτων μυοκαρδίτιδάς ανά εκατομμύριο παραμένει δύσκολος. Ο κίνδυνος μυοκαρδίτιδας σχετιζόμενη με το εμβόλιο (ΜΣΕ) στον γενικό πληθυσμό είναι χαμηλός 0,0006% για το κοινώς χορηγούμενο εμβόλιο Pfizer-BioNTech. Τον Ιούνιο του 2021, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) υπολόγισαν ένα ποσοστό ΜΣΕ 32,4 ανά εκατομμύριο για όλες τις δόσεις και 66,7 ανά εκατομμύριο μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου mRNA σε άνδρες ηλικίας μεταξύ 12 και 17 ετών με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα από το σύστημα αναφοράς ανεπιθύμητων ενεργειών του εμβολίου. Τα ποσοστά ΜΣΕ μειώθηκαν σημαντικά με την αύξηση της ηλικίας και ήταν σημαντικά χαμηλότερα για τις γυναίκες όλων των ηλικιών.

Πέντε πρόσφατα δημοσιευμένες μελέτες από το Ισραήλ, τη Δανία, τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Χονγκ Κονγκ συλλογικά επιτρέπουν έναν πιο σίγουρο χαρακτηρισμό του κινδύνου, επιβεβαιώνοντας σε μεγάλο βαθμό τις πρώτες εκτιμήσεις του CDC.

• • Οι Witberg, et al., βρίσκουν ένα ποσοστό ΜΣΕ 2,13 ανά 100.000 στον γενικό πληθυσμό και 10,69 στην 16-29 έτη ηλικιακή ομάδα σε μια μελέτη 2,5 εκατομμυρίων εμβολιασμένων Ισραηλινών.
  • Σε μια μελέτη από το Ηνωμένο Βασίλειο σε περισσότερους από 42 εκατομμύρια εμβολιασμένους Βρετανούς, συμπεριλαμβανομένων πάνω από 10 εκατομμυρίων που έλαβαν τρίτη δόση, οι Patone, et al., βρήκαν:
    • Στο γενικό πληθυσμό, 2 επιπλέον περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας ανά εκατομμύριο για κάθε δόση Pfizer-BioNTech, συμπεριλαμβανομένων των αναμνηστικών δόσεων. 36 επιπλέον περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας ανά εκατομμύριο μετά τη 2η δόση του εμβολίου Moderna.
    • Σε άνδρες ηλικίας κάτω των 40 ετών, αθροιστικά 28 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο σε 3 δόσεις Pfizer-BioNTech και 113 περιπτώσεις σε 2 δόσεις Moderna.
  • Μελέτη από Δανία αναφέρει παρόμοια ποσοστά μυοκαρδίτιδας σχετιζόμενη με το εμβόλιο.
    • Στον γενικό πληθυσμό, με 1,4 περιπτώσεις ανά 100.000 για την Pfizer-BioNTech και 4,2 περιπτώσεις ανά 100.000 για τη Moderna.
    • Στον ανδρικό πληθυσμό μεταξύ 12 και 39 ετών το ποσοστό ήταν μόνο 1,8 ανά 100.000.

• • Σε μια λεπτομερή ανάλυση 1.626 περιπτώσεων μυοκαρδίτιδας στις ΗΠΑ, Oster, et al., συμπέρανε ότι τα υψηλότερα ποσοστά ΜΣΕ συγκεντρώνονται στους νεαρούς άνδρες, ως εξής:
    • 70,6 ανά εκατομμύριο στους άνδρες 12-15 ετών
    • 105,9 ανά εκατομμύριο στους άνδρες 16-17 ετών
    • 52,4 ανά εκατομμύριο για την Pfizer-BioNTech και 56,3 εκατομμύρια για τη Moderna ανά εκατομμύριο σε άνδρες 18-24 ετών.
  • Μια μικρή, δημοσιευμένη μελέτη από τους Chua, et al., βρήκε πολύ υψηλότερα ποσοστά μυοκαρδίτιδας σχετιζόμενη με το εμβόλιο στο Χονγκ Κονγκ μεταξύ όλων των εφήβων 12-17 ετών σε 18,5 ανά 100.000, αυξάνοντας σε 37,2 ανά 100.000 για τους άνδρες της ίδιας ηλικίας.

Σε σχεδόν 250.000.000 εκατομμύρια ασθενείς που μελετήθηκαν σε τρεις ηπείρους, ο ατομικός κίνδυνος της μυοκαρδίτιδας στο γενικό πληθυσμό είναι μεταξύ 0,002% και 0,004%, ανάλογα με το εμβόλιο. Ακόμη και μεταξύ του υποπληθυσμού των εφήβων ανδρών με τον υψηλότερο κίνδυνο, ο ατομικός κίνδυνος μυοκαρδίτιδας είναι περίπου 0,011%.

Οι μελέτες αναφέρουν σταθερά μια ήπια έως μέτρια κλινική πορεία για μυοκαρδίτιδα σχετιζόμενη με το εμβόλιο (ΜΣΕ), με το 87% των συμπτωμάτων να υποχωρούν πριν από την έξοδο από το νοσοκομείο με θεραπεία μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Στη μεγαλύτερη ανασκόπηση περιστατικών μέχρι σήμερα, οι Kohli, et al., αναφέρουν «εξαιρετικά βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα» σε 465 περιπτώσεις εφήβων ΜΣΕ που υποβλήθηκαν σε θεραπεία σε 57 μεγάλα παιδιατρικά νοσοκομεία, με μόνο μία περίπτωση να παρουσιάζει απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές.

Πώς πρέπει να ερμηνεύεται ο κίνδυνος μυοκαρδίτιδας σχετιζόμενη με το εμβόλιο (ΜΣΕ) στο πλαίσιο της προστασίας του εμβολίου έναντι του κινδύνου COVID-19;

Μια μελέτη από τον Patone, et al., στον πληθυσμό του Ηνωμένου Βασιλείου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το ποσοστό της μυοκαρδίτιδας που σχετίζεται με τον COVID με 28 ημέρες έκθεσης ήταν 30 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο για τον γενικό πληθυσμό, αυξάνοντας έως και 73 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο σε άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας. 40.

Αυτό σημαίνει ότι το ποσοστό της μυοκαρδίτιδας που σχετίζεται με τον COVID υπερβαίνει κατά πολύ το ποσοστό του ΜΣΕ στους περισσότερους πληθυσμούς. Η μόνη εξαίρεση είναι οι νεαροί αρένες. Ιδιαίτερα κατά τα μέσα της εφηβικής ηλικίας, ο κίνδυνος ΜΣΕ φαίνεται να υπερβαίνει σημαντικά το ποσοστό της μυοκαρδίτιδας που παρατηρείται μετά τη λοίμωξη με COVID των 7 περιπτώσεων ανά εκατομμύριο. Ωστόσο, εξισορροπείται έναντι ενός μικρού αλλά μετρήσιμου ποσοστού θνησιμότητας από λοίμωξη COVID 0,1-1 ανά 100.000 σε νεαρούς ενήλικες ηλικίας 12-29, καθώς και με τον κίνδυνο νοσηλείας, το συνολικό όφελος του εμβολίου υπερτερεί του κίνδυνου προσβολής από μυοκαρδίτιδα σχετιζόμενη με το εμβόλιο (ΜΣΕ).

Σε μια ανάλυση των Gargano, et al., για κάθε 39-47 περιπτώσεις ΜΣΕ σε εμβολιασμένους άνδρες ηλικίας μεταξύ 12 και 29 ετών, περίπου 11.000 περιπτώσεις COVID-19, 560 νοσηλείες, 138 εισαγωγές στη ΜΕΘ και 6 θάνατοι θα μπορούσαν να προληφθούν.

Η μυοκαρδίτιδα σχετιζόμενη με το εμβόλιο είναι μια σπάνια αλλά πραγματική παρενέργεια του εμβολιασμού mRNA κατά του COVID. Μελέτες παρατήρησης μεγάλης κλίμακας σε εκατοντάδες εκατομμύρια λήπτες εμβολίων σε 3 ηπείρους έχουν εντοπίσει τον υψηλότερο κίνδυνο ΜΣΕ (μυοκαρδίτιδα σχετιζόμενη με το εμβόλιο) στους άρρενες έφηβους, με ποσοστά έως και 107 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο.

Σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό, η μυοκαρδίτιδα που σχετίζεται με τον COVID είναι πιθανώς μεγαλύτερη από το ΜΣΕ, αν και το ΜΣΕ υπερβαίνει τη μυοκαρδίτιδα που προκαλείται COVID λοίμωξη στους έφηβους άνδρες.

Η κλινική πορεία της μυοκαρδίτιδας σχετιζόμενης με το εμβόλιο είναι γενικά ήπια, με τα περισσότερα συμπτώματα να υποχωρούν πριν από την έξοδο από το νοσοκομείο. Ακόμη και στον εφηβικό ανδρικό πληθυσμό, το σύνολο της προστατευτικής επίδρασης του εμβολιασμού κατά του COVID, ιδιαίτερα στην πρόληψη σοβαρού COVID, νοσηλείας, και θανάτου, συνεχίζει να υπερβαίνει σαφώς τον κίνδυνο μυοκαρδίτιδας σχετιζόμενη με το εμβόλιο. Δεν είναι ακόμη διαθέσιμα συγκεκριμένα δεδομένα σχετικά με τις εκτιμήσεις κινδύνου-οφέλους και χρονισμού μιας αναμνηστικής δόσης για άρρενες έφηβους και ο κίνδυνος-όφελος έναντι της όμικρον παραλλαγής.